برگها و گلهای خشکشده گیاه شاه دانه ماری جوانا نامیده میشود. رزین خشک شده گلهای سرِگیاه شاه دانه، حشیش نام دارد. این دو ترکیب عموما به واسطه اثرات توهمزایی که دارا هستند مورد مصرف قرار میگیرند. گیاه شاه دانه تنها کاربری به عنوان مادهای توهم زا نداشته و به عنوان دارو در کنترل استفراغ ناشی از داروهای ضد سرطان، تحریک اشتها در بیماران مبتلا به ایدز استفاده میشود.
چه علائمی در فرد مصرفکننده بروز میکند؟
مسمومیت ناشی از شاه دانه به دو شکل حاد و مزمن است. در مسمومیت حاد هم اثرات روانی و هم جسمی دیده میشود. اثرات روانی با بیخوابی، نشئگی، افزایش درک حسی، بدبینی، جنون، اختلال زمان و مکان و احساس غیرواقعی بودن، نمود دارد. خطر واقعی مسمومیت حاد زمانی است که فرد مهارت حرکتی و قضاوت خود را از دست داده و در همین زمان اقدام به رانندگی و یا مجادله با دیگران میکند.
اثرات جسمی در مسمومیت حاد شامل افزایش ضربان قلب، قرمزی ملتحمه چشم، افت فشارخون در حین تغییر وضعیت بدن، اختلال در هماهنگی عضلات، لرزش، ضعف، افزایش اشتهاو احتباس ادراری میشود. تنگی نفس و درد قفسه سینه ممکن است ایجاد شود، ولی به ندرت کشنده است.
آیا حشیش هم اعتیاد دارد؟
وابستگی به دارو در افرادی که مصرف طولانی مدت دارند دیده میشود. با عدم مصرف، علائم وابستگی بروز میکند که شامل اختلال خواب، تحریکپذیری، کاهش اشتها، تهوع و بیقراری است که با مصرف مجدد، علائم برطرف میشود.
افرادی که در زمانهای طولانی اقدام به مصرف میکنند نسبت به اثرات آن تحمل پیدا کرده و دائم میزان مصرفی را افزایش میدهند.
آیا روشی برای اثبات مصرف حشیش وجود دارد؟
آزمونهای ادراری معیار نامناسبی جهت شناسایی مسمومیت است، چرا که در افراد غیرحرفهای که به طور تصادفی مصرف کردهاند روزها میتواند مثبت باشد و در معتادان حرفهای میتواند تا هفتهها پس از آخرین نوبت مصرف آن مثبت باقی بماند. بنابراین آزمون مثبت دال بر مصرف در چند ساعت قبل نیست.
آیا برای فردی که مصرف کرده کاری باید انجام داد؟
به عنوان فردی که با فرد مسموم با ماده توهم زا برخورد دارید باید این نکته را در ذهن داشته باشید که به دلیل توهمات ناشی از دارو ممکن است فرد برای خود و یا اطرافیان آسیبرسان باشد. بنابراین اولین اقدام توجه به این موضوع است که فرد تصمیم به آسیب دارد یا نه؟ دوم اینکه، آیا وسیله(چاقو) و یا موقعیتی(سقوط از بلندی) برای آسیب وجود دارد؟ سوم اینکه، آیا امکان تغییر در شرایط هست؟ با هر بیمار دچار توهم مواظب خودتان باشید. برای آرامسازی بیمار گاهی تنها لازم است که به وی اطمینان خاطر بدهید که شرایطی را که طی میکند از عوارض مصرف مواد است و خودبخود بهبود مییابد. اگر بیمار بیقرار زیادی دارد لازم است برای کنترل علائم با دارو، به بیمارستان منتقل شود. در این شرایط حتماً از اورژانس 115 کمک بگیرید.
در افرادی که دچار تنگی نفس و درد قفسه سینه شدهاند باید سریعاً به بیمارستان منتقل شوند چرا که ممکن است نیازمند بررسی فوری و حتی بستری در بخش مراقبتهای ویژه باشد.